اسید شویی ، قدیمیترین راهکار رسوبزدایی است. این روش بسیار مخرب و آسیبزننده است. دستورالعمل اسید شویی تقریباً مشخص است و اصلاً متنوع و پیچیده نیست. اسیدشویی روشی سنتی و همانطور که گفتیم مخرب است. این روش رسوب زدایی شیمیایی باعث خوردگی مجاری انتقال آب میشود. کافی است تا چند بار اسیدشویی آبگرمکن یا اسید شویی پکیج را انجام داده باشید، خواهید دید که پس از چند سال، باید تمام تجهیزات را تعمیر و یا کل دستگاه را تعویض نمایید.
در این مقاله قصد داریم تا مضرات اسید شویی را بیان نماییم. توضیح و تشریح کنیم که چرا نباید از روش رسوب زدایی شیمیایی برای از بین بردن رسوبهای داخل سیستم تأسیسات استفاده کرد. روش جایگزین را معرفی کنیم و نکات مثبت و مفید روش رسوب زدایی مدرن را ارائه نماییم.
اسیدشویی و خطرات آن
اصلیترین دلایلی که باعث میشود تا به سراغ اسیدشویی نرویم، خطرات آن برای انسان و لولههای انتقال سیال است. اسیدی که برای رسوب زدایی استفاده میشود عمدتاً اسیدسولفوریک بین 93 تا 95 درصد است. در مقالهای در سایت hunker پیرامون موارد قابلتوجه در حین اسید شویی مطالب مهمی بیان نموده که حکایت از میزان خطرناک بودن اسید مورد استفاده در این روند دارد. بهطور مشخص به دستورالعملهایی را بیان نموده که باید موبهمو رعایت شوند. اگر هر یک از این موارد اتفاق بیفتد، نتایج آن بسیار خطرناک و غیرقابل تصور خواهد بود. به عبارت بهتر و سادهتر باید بگوییم معلوم نیست که میزان خسارات وارده چقدر خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با میزان خطرآفرینی استفاده ازاینروش خطرناک، دستورالعمل اسید شویی ذکرشده در این سایت معتبر را بیان مینماییم:
- نخستین چیزی که در هر کلاس آموزش شیمی به شما یاد خواهند داد این است که بههیچعنوان آب را داخل اسید نریزید. اگر مجبور به رقیقسازی اسید هستید، اسید را در آب بریزید. دلیل این کار این است که عکسالعمل هیدراتاسیون اسیدسولفوریک، گرمازا و بسیار زیاد است. این به این معنا است که گرمای زیادی آزاد میکند. به بیان سادهتر، این مخلوط میتواند خودبهخود جوش بیاید؛ اما اگر اسید را در آب بریزید، اسید از آب غلیظتر است، پس در آب اصطلاحاً غرق میشود. این کار باعث میشود تا حبابهای ناشی از جوشش اسید در زیر آب کنترل شوند و مانع از پاشش مخلوط اسید و آب به اطراف شود.
همانطور که دیدیم، این نکته بسیار مهم و کلیدی است. کافی است تا یک اشتباه کوچک رخ دهد تا با عواقب غیرقابل پیشبینیای مواجه باشیم. - با رعایت مورد اول، باز هم احتمال پاشش اسید به اطراف وجود دارد، به همین دلیل باید حتماً از عینک محافظ چشم و لباس محافظ مخصوص استفاده نمایید.
- اگر مجبور هستید تا فرایند اسید شویی را از جایی شروع کنید که شیرآلات یا اشیاء فلزی دیگری نیز وجود دارند، بهتر است آنها را با ژل نفتی (petroleum jelly) بپوشانید؛ زیرا اسیدسولفوریک یا اسیدکلریدریک، دارای خاصیت خورندگی شدیدی هستند و در برخورد با هر نوع فلزی میتوانند به آن آسیب اساسی وارد نمایند.
- ازآنجاییکه اسیدسولفوریک باعث خوردگی و آسیب فلزات میشود، اگر با لولههایی که پوشش کروم داشته باشند یا با فولاد ضدزنگ و فلزات گالوانیزه برخورد داشته باشد، به آنها آسیب میزند و باعث خوردگی آنها میشود. این روش تنها در صورتی پیشنهاد میگردد که از لولههای پلاستیکی برای لولهکشی استفاده کرده باشید. هرچند که این روش رسوب زدایی شیمیایی به لولههای پلاستیکی و یا لولههای PVC نیز آسیب میزند و باعث ذوب شدن لولههای پی.وی.سی میشود. به همین دلیل باید خیلی محتاطانه و به آهستگی اسید را داخل لولهها بریزید. میزان مصرف را باید بر اساس مقداری که در مدارک راهنما و یا برچسبهای فنی ذکرشده است، در نظر بگیرید.
در همین سایت مطلبی ذکرشده است که عیناً آن را نقل میکنیم:
“Caution must be used when employing hydrochloric acid as it is quite corrosive and can damage your pipes and your skin if applied incorrectly.“
در این بخش بهصراحت بیان شده است که:
هنگام استفاده از اسیدکلریدریک باید احتیاط شود زیرا کاملاً خورنده است و در صورت عدم استفاده صحیح از آن، میتواند منجر به آسیبرساندن به لولهها و همچنین پوست شود.
در ادامه به بیان دستورالعملی برای ایمنی استفاده از اسید که قبل از انجام عملیات اسید شویی باید در نظر گرفته شود، پرداختهایم:
برای جلوگیری از بروز مشکل موارد زیر را بهدقت باید رعایت کنید:
- از سیستمهای تهویه استفاده کنید که بخار را خارج میکند و هوای کثیف را رقیق و یا با هوای پاک جایگزین میکند.
- اگر میتوانید فرایند را بهصورت پوشیده انجام دهید که بخار آن خارج نشود و یا در معرض آن قرار نگیرید.
- مواد شیمیایی اسیدشویی را با دست نریزید و یا با دست مخلوط نکنید.
- از دستکشهای مقاوم در برابر اسید، پیشبندهای بلند ضد اسید، عینک محافظ چشم و محافظ صورت استفاده کنید. از ماسک دهان پوش طبی متناسب با صورت خود استفاده کنید. همه لباسهای محافظ باید همواره تمیز و در دسترس روزانه باشند. قبل از کار باید آنها را بپوشید. هرگز آنها را با خود به خانه نبرند.
- یک برنامه اورژانسی در برابر نشت، پاشش و قرار گرفتن در معرض اسید بهصورت تصادفی داشته باشید که شامل تجهیزات درمانی و محافظتی باشد. لوازم ضروری را در محل کار، در محلی که بهخوبی تجهیز شده باشد و در دسترس کارگران باشد قرار دهید.
- مناطق کاری که در آن اسیدشویی انجام میشود، مواد اسیدشویی ذخیره میشوند و یا ترکیب میشوند، باید از نظر گرما و از نظر غلظت بخارها کنترل شوند. آنها همچنین باید دارای هشداردهنده، کپسول آتشنشانی و برنامه اضطراری در زمان آتشسوزی باشند.
اسید شویی تجهیزات گرمایشی
بهطورکلی معمولاً دستورالعمل اسید شویی پیرامون تأسیسات گرمایشی است. بهعنوان مثال اسید شویی پکیج یا موتورخانه همواره در بسیاری از ساختمانهای مسکونی و یا اداری انجام شده است. در ساختمانهای قدیمی اسیدشویی آبگرمکن بیشتر رایج است، چون تعدادی از خانههای قدیمی فاقد موتورخانه هستند.
از آنجایی رسوبها از کلسیم محلول در آب ساخته میشوند و نتیجه تبدیل سریع بیکربنات کلسیم به کربنات کلسیم هستند و میدانیم این اتفاق بر اثر گرما روی میدهد، لذا در تجهیزاتی که با آب گرم سروکار دارند بیشتر با رسوب مواجه هستیم.
ازاینرو بسیاری از افراد، بهقصد رسوب زدایی، بهاشتباه اسیدشویی آبگرمکن انجام میدهند. این اشتباه باعث مستهلک شدن آبگرمکن شده و کالایی که قابلیت 25 الی 30 سال کار را دارد را در کمتر از 5 الی 6 سال فرسوده میکنند. در این زمان متناسب با میزان خسارت، باید نسبت به تعمیر و یا (در صورت بالا بودن خسارات وارده) تعویض آن اقدام نماییم.
امروزه با جایگزین کردن پکیج بهجای موتورخانه، رسوب کلسیم در مجاری پکیج روی میدهد؛ زیرا شرایط فیزیکی تشکیل رسوب برقرار است. لذا با رسوب گرفتگی مجاری و قطعات پکیج مواجه هستیم.
نادرستترین روش رایج، اسید شویی پکیج است. ازآنجاییکه بیشتر تجهیزات انتقال آب در داخل پکیج از فلز مس هستند، بهسرعت بر اثر تماس با اسید دچار خوردگی میشوند و کیفیت ابتدایی را از دست میدهند.
در ادامه توضیحاتی پیرامون روش رسوب زدایی نوین توضیحات مختصری را بیان مینماییم. با ما همراه باشید.
رسوب زدایی نوین، بهترین جایگزین اسید
این روش که مبتنی بر روشهای علمی روز، بر اساس بهرهمندی از عکسالعمل فیزیکی آب، نسبت به امواج الکترومغناطیسی بنا شده است. این روش هیچ خطری برای انسان و تجهیزات ندارد. به هیچ صورتی امکان آسیبرسانی به چشم، ریه، پوست و هیچیک از اعضای بدن انسان وجود ندارد. این روش بر اساس استفاده از امواج الکترومغناطیسی در مقابله با تشکیل رسوب در مجاری جریان آب بنا شده است.
به این شکل که دستگاه الکترونیکی بهرشد را در محل مناسب نصب مینمایید. دستگاه را به برق وصل میکنید. سپس دستگاه شروع به کار میکند. امواجی که توسط این دستگاه تولید میشود، باعث بالا رفتن میزان انحلالپذیری آب شده و رسوب را خودبهخودبآبآبل
از بین میبرد. از طرفی این امواج الکترومغناطیسی مانع از تشکیل کربنات کلسیم میشود. لذا رسوب جدیدی ایجاد نمیگردد.
تمام این روند، بدون صدا، بدون خطر و بدون نیاز به کنترل و نظارت انجام میشود.
این روش در مقایسه با شیوه خطرناک اسید شویی، بسیار مقرونبهصرفه و ایمن است. هزینههای مربوط به ایمنسازی و یا خدمات پزشکی و اورژانسی، در صورت بروز حادثه در زمان اسیدشویی، بسیار بالا و هنگفت است. علاوه بر آن ممکن است گروه اجراکننده عملیات رسوب زدایی شیمیایی، صدمات جبرانناپذیری را متحمل شوند.
بر همین اساس است که روش رسوب زدایی بهوسیله دستگاه رسوبزدای بهرشد، روشی ایمن و مطمئن است. تأمین ایمنی و سلامت نیروی کار، در این زمینه بهراحتی تأمین میگردد. در حقیقت این روش نیازی به نظارت و کنترل ندارد. سیستم لولهکشی و تأسیسات و تجهیزات در سلامت و ایمنی کامل قرار خواهند گرفت و از هزینههای آتی پیرامون تعویض و یا تعمیر تجهیزات و لولههای انتقال آب در امان خواهد بود.
آنچه بیش از هر چیزی باید مورد توجه قرار گیرد، سلامت نیروی انسانی است. سپس باید به فکر حفظ سرمایه و حفظ سلامت و ایمنی تجهیزات تأسیساتی نیز باشیم. روش اسید شویی روشی بسیار پرخطر است. هرچقدر هم به دستورالعمل اسید شویی عمل نماییم، باز نمیتوانیم خطرات آن را کاملاً دفع کنیم. همواره کوچکترین اشتباه ممکن است صدمات جبرانناپذیری را به بار بیاورد. ازاینرو، اسیدشویی و یا اساساً هر نوع رسوب زدایی شیمیایی باید بهکلی کنار گذاشته شود. اسیدشویی آبگرمکن یا اسید شویی پکیج، جز صدمه جانی و مالی حاصلی برای افراد نخواهد داشت.